Dermatologie
Malawi, een van de armste landen van Afrika, telt 16 miljoen inwoners, net als Nederland. Er komen in het land veel huidziekten voor, voor de hele bevolking in het land zijn slechts drie dermatologen en 27 dermatologic officers (verpleegkundigen met een specialisatie dermatologie). Ter vergelijking: in Nederland werken alleen al bijna 500 dermatologen. Daarbij komt ook nog dat het land erg uitgestrekt is, het is vier maal zo groot als Nederland met hetzelfde aantal inwoners, dus de toegankelijkheid tot de weinige aanwezige dermatologische hulp is zeer beperkt. Een groep Nederlandse dermatologen besloot met elkaar de dermatologische zorg op een hoger en breder plan te brengen. Zij realiseerden zich dat er nauwelijks kennis is op dit gebied en er zijn onvoldoende middelen om huidziekten te behandelen. Zij besloten in 2014 de Stichting Huid Malawi op te richten.
De Stichting Huid Malawi wil de dermatologen en de dermatologic officers in Malawi verder helpen de kennis van de dermatologie te vergroten en te verspreiden binnen de algemene gezondheidszorg in Malawi. Hierdoor wordt de zorg voor mensen met huidziekten toegankelijker en beter.
Huidziekten
Iedereen kan zich voorstellen dat in een arm land als Malawi het veel erger is om een huidziekte te hebben dan in Nederland. Ook bij mensen met huidaandoeningen die ook in Nederland voorkomen zoals eczeem, psoriasis of een open been. De impact is veel groter dan in Nederland: patienten komen in een later stadium van de ziekte bij de dokter; bacteriën en schimmels groeien sneller; behandelingsmogelijkheden zijn veel beperkter; de donkere Afrikaanse huid reageert anders dan de witte Nederlandse huid, waardoor dezelfde huidziekte er anders uitziet. Daarbij is de diagnose vaak moeilijker te stellen, omdat alle leerboeken door westerlingen geschreven zijn en niet zijn toegespitst op de Afrikaanse huid.
Omdat het niveau van de gezondheidszorg beperkt is en de kennis van huidziekten laag is, kunnen huidziekten zich tot bijzonder ernstige vormen ontwikkelen. Armoede verergert dit door een gebrek aan hygiëne, ondervoeding en het niet kunnen kopen of niet beschikbaar zijn van medicijnen.
Er zijn ook veel zgn “Neglected Tropical Diseases”, vergeten en genegeerd. Verwaarloosd omdat deze ziekten geen bedreiging vormen voor het westen, de ziekten zijn ver weg en je loopt ze niet op als je op vakantie gaat naar Afrika. Een voorbeeld van verschuiving van Neglected Tropical Disease naar Bedreigende Tropische Ziekte is Zika. Zodra Zika zich verspreidde naar de VS en de ziekte zich in westerse landen ging openbaren, verklaarde de WHO Zika tot een Medical Emergency. Neglected Tropical Diseases zijn ernstige aandoeningen, die hier niet zo bekend zijn. Het gaat dermatologisch bijvoorbeeld om diepe schimmelinfecties, filariasis, lepra, noma en tropische zweren.
Verschillende huidaandoeningen kunnen besmettelijk zijn en de volksgezondheid schaden.
Omdat huidaandoeningen vaak goed zichtbaar zijn, kan dit leiden tot stigmatisering. Mensen met lepra worden gestigmatiseerd. En iedereen kent wel de verhalen van aanvallen en zelfs moord op mensen met albinisme.
Dermatologische zorg
De route van een patient met een huidaandoening in Malawi kan er als volgt uitzien: hij gaat eerst naar de tovenaar/medicijnman, die hem ter bescherming tegen ziekten en boze geesten, met een mes een aantal kleine insnijdingen in de huid van de romp kan geven of andere magische handelingen verricht. Wanneer dat niet helpt, gaat hij naar de kruidendokter, die bladeren, wortels en zaden te eten of te drinken geeft of op de zieke huid aanbrengt. Als ook dat niet helpt, gaat hij naar de apotheek, die gewoonlijk een antibioticum, een ontstekingsremmer en een antischimmelmiddel geeft. Daarna pas gaat hij naar de dokter en als laatste mogelijkheid is daar de dermatoloog of dermatologic officer.
Helaas bestaat er weinig kennis over huidziekten bij gewone dokters en er zijn nauwelijks specialisten op dit gebied. De paar dermatologen die er zijn en de kleine groep dermatologisch geschoolde verpleegkundigen is volstrekt onvoldoende om de mensen de meest noodzakelijke zorg te bieden.